Tegenwoordig wonen er 300.000 tot 400.000 Maori in Nieuw-Zeeland. De meesten van hen wonen op het noordelijke eiland.

GESCHIEDENIS De voorouders van de Maori migreerden omstreeks duizend jaar geleden naar Nieuw-Zeeland nadat zeilers uit Polynesië het land ontdekten tijdens een van hun expedities. Deze ontdekkingsreizigers waren in zuidelijke richting vertrokken vanaf het eiland Hawaiki. Er wordt gezegd dat de leider van deze expeditie, Kupe, bij het zien van het land eerst dacht dat het een enorme witte wolk was. Daarom noemde hij het land Aotearoa ofwel Land van de Grote Witte Wolk. Enkele eeuwen later kozen velen het voorbeeld van Kupe en zakten per boot af naar het zuiden. Waarschijnlijk werden ze hiertoe gedwongen doordat Hawaiki overbevolkt was geraakt en er een tekort aan voedsel was. Na hun aankomst vermengden ze zich met de inheemse bevolking, maar het gebeurde ook dat de oorspronkelijke bewoners verdreven werden. De Maori waren krijgers en er vonden veel stammenoorlogen plaats. De verliezers werden vaak tot slaven gemaakt of zelfs opgegeten; de Maori geloofden dat ze de kracht van de vijand konden overnemen door de lichamen van de overwonnen tegenstanders op te eten. De Maori kwamen in 1642 voor het eerst in contact met Europeanen. In dat jaar ging de Nederlandse ontdekkingsreiziger Abel Tasman met zijn schip voor anker in de buurt van het gebied waar de Maori leefden. Verschillende leden van zijn bemanning werden gedood en opgegeten. In grote haast vertrok Tasman. Hij besloot om het land Nieuw-Zeeland te noemen, naar de Nederlandse provincie Zeeland. Het duurde tot 1769 voordat het volgende schip arriveerde. Deze keer was het een Brits schip onder leiding van kapitein Cook. Op het moment dat hij in contact kwam met de Maori waren er waarschijnlijk 100.000 tot 200.000 Maori. Na zijn bezoek besloten de Engelsen dat het een goed idee zou zijn om het land te koloniseren. De Maori leerden snel de taal en de gebruiken van de Engelsen maar verzetten zich tegen de pogingen om het land te koloniseren. Er werd heel wat gevochten en dit leidde uiteindelijk in 1840 tot het Verdrag van Waitangi. Door het ondertekenen van deze overeenkomst stemden de Maori ermee in voortaan door de Engelse koningin geregeerd en beschermd te worden. Ze mochten echter hun land in bezit houden en werden volwaardige burgers van Engeland. De Engelse immigranten wilden het land van de Maori echter voor zichzelf hebben. De Maori weigerden hieraan mee te werken en er braken opnieuw gevechten uit. De Engelsen en de Maori raakten in een oorlog met elkaar verwikkeld die van 1860 tot 1865 duurde. Omdat de Engelsen over superieure wapens beschikten, wonnen ze de strijd. De Maori raakten al het land kwijt dat ze beloofd was. In een tijdsbestek van twintig jaar verloren de Maori hun cultuur en het land van hun voorouders dat ze eeuwenlang gekoesterd hadden. Na de oorlog tegen de Engelsen had het volk van de Maori zwaar te lijden. De komst van de immigranten bracht ziektes en prostitutie met zich mee. In het Westen was er vraag naar afgehakte hoofden en de leiders van de Maori onthoofden hun slaven en verkochten de hoofden. De Europeanen brachten ook moderne wapens in het land en de Maori gebruikten ze vaak om onderlinge conflicten te beslechten. De Maori verloren niet alleen hun land, maar moesten ook een groot deel van hun cultuur en taal opgeven. Als gevolg hiervan daalde het aantal Maori tot 42.000. Het verdrag van 1840 is vandaag de dag voor de Maori nog steeds van groot belang omdat ze geloven dat de Engelsen het hebben misbruikt om hen te verdrijven uit het land dat hen toebehoorde. Sinds de zeventiger jaren proberen de Maori om een aantal gebieden terug te krijgen en ze doen pogingen om hun cultuur weer nieuw leven in te blazen. Hun taal, religie en traditionele leefgewoontes zijn bijna geheel verloren gegaan. De strijd om cultureel te overleven gaat door tot op de dag van vandaag.

RELIGIE: De verering van voorouders is belangrijk in de traditionele Maori-samenleving. Hun religie is ingewikkeld en er zijn talloze goden. Zij vertegenwoordigen de zee, de hemel, de bergen, oorlog etc. Een erg belangrijk onderdeel van de religie van Maori is wat zij noemen de levenskracht (mairu), de geest (wairua) die voorkomt bij alle mensen, en spirituele kracht of prestige (mana). In de afgelopen tweehonderd jaar heeft het christendom een grote invloed gehad op de Maori. Rond 1840 was bijna iedereen bekeerd tot het christelijke geloof. Invloedrijke mannelijke Maori hebben overal op hun lichaam nog steeds tatoeages vooral in hun gezicht en op hun achterwerk. Vrouwen hebben de tatoeages alleen op hun gezicht. In hun talrijke spreekwoorden benadrukken de Maori het belang van persoonlijke groei en verandering, en de mensen worden opgeroepen om samen te werken met de natuur.

SAMENLEVING, ECONOMIE EN POLITIEK De Maori-samenleving is traditioneel opgebouwd uit stammen die genoemd zijn naar de kano's waarmee hun voorouders aankwamen. Er zijn ongeveer vijftig stammen. Het woord Maori is voor het eerst gebruikt door de Europeanen en het betekent "normaal". De Maori noemden de Europeanen Pakeha. Beide woorden worden nog steeds vaak gebruikt. Ondanks het feit dat de Maori van oudsher krijgers waren, werkten ze ook op het land. Sommigen jaagden. Alle leden van de Maori-stam waren gezamenlijk eigenaar van het grondgebied waarop ze leefden. Iedere stam had zijn eigen gemeenschapshuis (marae). Dit is voor iedere stam de belangrijkste plek, want de Maori geloven dat hier de voorouders verblijven. In het verleden was er een duidelijke scheiding van de verschillende klassen van de Maori-samenleving: de adel, de priesters en de slaven. Tegenwoordig zijn de Maori geïntegreerd in de Nieuw-Zeelandse samenleving.

CULTUUR De taal van de Maori lijkt op de taal die op Hawai en Samoa gesproken wordt. Tot de 20e eeuw werd deze taal overal in Nieuw-Zeeland gesproken. Traditioneel is de mondelinge overlevering in de Maori-samenleving van groot belang. Historische gebeurtenissen worden al eeuwenlang in de vorm van verhalen aan de volgende generatie doorgegeven. Zingen, dansen en reciteren zijn hierbij belangrijke uitingsvormen. Poëzie is eveneens een belangrijk onderdeel van de Maori-cultuur en bij de voordrachten wordt er gebruik gemaakt van muziek en gebaren. In de 20e eeuw hebben de Maori "actie-liederen" ontwikkeld. Dit zijn levendige melodieën die gepaard gaan met sierlijke bewegingen van de handen en de wapens. De Maori gebruikten vaak dierenhuiden, vlas en veren om kleding van te maken. Vooral op het zuidelijke eiland van Nieuw-Zeeland, waar het heel koud kan zijn, kwamen de warme bontmantels goed van pas. De Maori zijn altijd erg kunstzinnig geweest. Het maken van houtsnijwerken was eeuwenlang een favoriete bezigheid. Door de komst van de Europeanen veranderde dit. De Maori maakten eveneens prachtige sierraden van jade, en knuppels en kano's. Andere vormen van traditionele kunst zijn houtsnijwerken en textielbewerkingen. Rode, zwarte en witte kleuren zijn hierbij bijzonder populair. Het maken van kunst en gebruiksvoorwerpen vindt bij de Maori vaak plaats in het belangrijkste gebouw van de gemeenschap, de marae. De traditionele kunst diende er vooral toe om het gemeenschapshuis te versieren. Traditioneel begroeten de Maori elkaar door de neuzen voorzichtig tegen elkaar te drukken.

TALEN FORUM SCHRIJF:ZELF LINKS LERAREN HOME

"The Big Myth" © Distant Train 2002