|
|
|
Hawaii
bestaat uit 132 tropische eilanden. Ze bevinden zich
in het midden van de Stille Oceaan op ongeveer drieduizend
kilometer van de westkust van de Verenigde Staten. Hawaii
is tevens de naam van het grootste eiland.
|
|
|
|
|
Tegenwoordig
wonen er ongeveer één miljoen mensen op de Hawaiiaanse eilanden, van
wie er ongeveer 200.000 geheel of gedeeltelijk tot de oorspronkelijke
bevolking gerekend kunnen worden.
|
|
|
GESCHIEDENIS
De Hawaiiaanse eilanden ontstonden als gevolg van vulkaanactiviteit.
Tot de dag van vandaag gaat dit proces door. Tot tweeduizend jaar
geleden waren de eilanden niet bewoond. De eerste inwoners waren
Polynesiërs die tussen de 4e en 8e eeuw van de Marquesas Eilanden
kwamen. Een paar honderd jaar later volgden er migranten uit Tahiti.
De Tahitianen maakten de mensen die ze aantroffen tot slaven en
in de daaropvolgende eeuwen zouden ze de Hawaiiaanse cultuur grondig
veranderen.
Hoewel de Spaanse zeevaarder Gaetano het eiland in 1555 kortstondig
bezocht, duurde het tot het einde van de 18e eeuw tot de Europeanen
invloed begonnen uit te oefenen op Hawaii. In 1788 zette kapitein
Cook voet aan land op het noordelijk gelegen eiland Kauai (hij werd
een jaar later op Hawaii vermoord). Zijn matrozen schatten dat er
op dat moment ongeveer één miljoen mensen woonden. De blanke mannen
werden - mede door hun wapens en spiegels - door de Hawaiianen als
goden beschouwd. Maar al gauw zagen ze dat de blanken pijn konden
lijden en sterfelijk waren.
Het gebruik van moderne wapens leidde tot belangrijke veranderingen
in het Hawaiiaanse politieke systeem. De eerste koning van Hawaii,
Kamehameha, kwam in 1795 aan de macht nadat hij zijn tegenstanders
had verslagen met de wapens die westerlingen hem ter beschikking
hadden gesteld. De hierop volgende eeuw was Hawaii een monarchie.
Na de komst van Kapitein Cook ontwikkelde zich een levendige handel
tussen China en de eilanden in de Stille Oceaan. De handel in bont
en hout leidde ertoe dat de uitgestrekte bossen van Hawaii gekapt
werden en tal van inheemse planten en dieren verdwenen. Voor de
bevolking waren de gevolgen nog desastreuzer. Het merendeel van
de oorspronkelijke bevolking van het eilandenrijk werd in deze periode
omgebracht of stierf als gevolg van ziekte.
Aan het einde van de 19e eeuw volgden de gebeurtenissen elkaar in
rap temp op. In 1887 dwongen blanke handelslieden Koning David Kalakaua
tot aftreden. Als gevolg hiervan werd Hawaii in 1894 een republiek.
In 1896 werd Engels de officiële taal op de eilanden en de Hawaiiaanse
taal werd niet langer getolereerd. Twee jaar later werd Hawaii ingelijfd
door de Verenigde Staten. In 1959 werd het de vijftigste staat van
de VS. De leden van de oorspronkelijke bevolking van Hawaii waren
de enigen die hier tegen stemden.
Gedurende de laatste decennia zijn de Hawaiianen begonnen hun eigen
cultuur te herontdekken. Op school wordt weer de traditionele Hawaiiaanse
taal gesproken. In 1993 boden president Clinton en het Amerikaanse
Congres officieel hun verontschuldigingen aan voor het onwettig
omverwerpen van de Hawaiiaanse monarchie. |
|
|
|
RELIGIE
De Hawaiianen geloofden in tal van goden. Men bouwde stenen tempels
om deze goden te eren. Rond deze plekken werden houten palen geplaatst
waarop afbeeldingen van de goden te zien waren. Binnenin de tempels
bevonden zich stenen of houten beelden. De offergaven voor de goden
bevonden zich zes meter boven de grond op houten platformen. Hiermee
hoopte men kwade geesten te verdrijven. De Hawaiianen riepen ook
de hulp van de goden in als ze zich zorgen maakten over de groei
van de gewassen. Niet alle religieuze activiteiten verliepen echter
vreedzaam. Bij belangrijke gebeurtenissen (vooral als de god van
de oorlog in het geding was) werden er mensen geofferd.
Vlak voordat de eerste missionarissen naar Hawaii kamen, werden
veel van de religieuze voorwerpen vernietigd en er kwam een einde
aan de verering van de traditionele goden. De missionarissen arriveerden
in 1820 vanuit Noord-Amerika en ze wilden van Hawaii een christelijk
paradijs maken. Ze introduceerden strenge normen en waarden. Deze
verschilden erg van de meer flexibele leefstijl van de Hawaiianen.
Hierdoor ontstond er een grote religieuze chaos op de eilanden waardoor
de traditionele Hawaiiaanse religie nog sterker in de verdrukking
kwam. De Hawaiianen droegen bijvoorbeeld vanwege het tropische klimaat
nauwelijks kleren; de missionarissen vonden dit onzedelijk en droegen
de inwoners op hun naaktheid te bedekken.
Hoewel het Christendom tegenwoordig de belangrijkste religie op
Hawaii is, zijn bij veel ceremonies zowel christelijke gebeden als
Hawaiiaanse gezangen te horen.
|
|
|
|
SAMENLEVING,
ECONOMIE EN POLITIEK
Het oude Hawaii kende verschillende sociale klassen. Allereerst
waren er de opperhoofden. Zij hadden veel macht en werden met groot
respect behandeld. Ze mochten meerdere vrouwen hebben en er werd
verondersteld dat ze niet gewoon liepen, maar over de aarde zweefden.
Verder was er een burgerlijke en een lage klasse. De mensen uit
de laagste klasse dienden de opperhoofden en verder werden ze zo
veel mogelijk gemeden. In het oude Hawaii aten mannen en vrouwen
gescheiden.
De Hawaiiaanse eilanden zijn rijk aan voedsel. Voor de handel en
de visserij gebruikten de bewoners kano's die soms wel dertig meter
lang waren. Naast vis aten ze kokosnoten, zoete aardappelen en yamswortels.
Van oudsher zijn de Hawaiianen gek op "poi", een gepureerde taro-wortel.
Als aanvulling op de zeevisvangst legden ze speciale visvijvers
aan. Deze bestaan nog steeds en sommige zijn meer dan duizend jaar
oud. Oorspronkelijk aten de Hawaiianen geen bananen of varkensvlees.
Dit veranderde rond 1820 door de komst van de blanken.
In de loop van de 19e eeuw kregen de westerlingen steeds meer invloed
op de Hawaiiaanse samenleving. De blanken introduceerden de walvisvangst
en de teelt van suikerriet. De oorspronkelijke bewoners werden gedwongen
hun traditionele economische activiteiten op te geven. Westerse
missionarissen en immigranten namen het merendeel van het Hawaiiaanse
grondgebied in bezit. De kinderen van de blanken werden al gauw
de rijkste en machtigste inwoners van het eilandenrijk. De oorspronkelijke
bevolking hield nauwelijks nog bezittingen over en de armoede deed
z'n intrede. |
|
|
|
CULTUUR
De cultuur en de taal van de oorspronkelijke Hawaiianen lijkt op
die van andere volkeren in het zuidelijke gedeelte van de Stille
Oceaan. Missionarissen stelden een geschreven versie van de Hawaiiaanse
taal samen. Deze bestaat uit slechts twaalf letters (a, e, i, o,
u , h, k, l, m, n, p en w). De Hawaiiaanse taal komt nog voor in
plaatsnamen en in traditionele muziek.
Hoewel de Hawaiianen geen metaal bewerkten of aardewerk maakten,
produceerden ze prachtige voorwerpen van steen, hout, schelpen,
bot en tanden. Ook gebruikten ze veren om schouderkleden en bloemenkransen
te versieren. De bloemenkransen bestaan uit aan elkaar geregen bloemen
en veren die als decoratie om iemands hals worden gehangen. Dit
wordt ook vandaag de dag nog toegepast.
Er is weinig overgebleven van de oorspronkelijke Hawaiiaanse architectuur
en cultuur. Vooral op het Grote Eiland bevinden zich nog enkele
tempel-ruïnes. Deze zijn voor niet-ingewijden nauwelijks te vinden.
De restanten van de traditionele Hawaiiaanse cultuur worden tegenwoordig
geconsumeerd door de meer dan zes miljoen toeristen die ieder jaar
de eilanden bezoeken. |
|
|
|
|
"The
Big Myth" © Distant Train 2002 |